'Hậu kiểm với hàng hóa rủi ro thấp để giảm thủ tục hành chính' Báo VnExpress

Đăng ngày:

Sáng 10/3, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa. Thứ trưởng Khoa học và Công nghệ Lê Xuân Định cho biết xác định sản phẩm, hàng hóa có khả năng gây mất an toàn có vai trò quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe, sự an toàn cho người tiêu dùng, môi trường. Tuy nhiên, cách hiểu và việc xác định của các bộ quản lý ngành, lĩnh vực còn chưa thống nhất. Danh mục sản phẩm, hàng hóa nhóm 2 chưa có đầy đủ chi tiết mặt hàng và mã số, bao trùm cả đối tượng hàng hóa phải kiểm dịch và kiểm tra an toàn thực phẩm. Điều này dẫn đến những vướng mắc đối với tổ chức, doanh nghiệp khi thực hiện các biện pháp quản lý chất lượng.

Luật hiện hành phân chia hàng hóa thành hai loại theo mức độ an toàn. Trên thực tế độ an toàn và chất lượng sản phẩm là hai phạm trù không hoàn toàn giống nhau. Có những sản phẩm, hàng hóa có độ an toàn cao nhưng có thể chưa đáp ứng được đầy đủ các tiêu chí về chất lượng. Ngược lại có những sản phẩm có chất lượng tốt nhưng mức độ an toàn chưa cao.

Ông Định cho biết dự Luật sẽ điều chỉnh nguyên tắc quản lý chất lượng sản phẩm, hàng hóa theo hướng quy định cụ thể nguyên tắc xác định những sản phẩm, hàng hóa nhóm 2 căn cứ trên cơ sở mức độ rủi ro bao gồm nông sản, thực phẩm, thuốc thú y, thuốc bảo vệ thực vật, máy móc, thiết bị...

ad483c0c2bc83962ffb33029ef6b66e3

Thứ trưởng Khoa học và Công nghệ Lê Xuân Định phát biểu sáng 10/3. Ảnh: Media Quốc hội

Những sản phẩm, hàng hóa có mức độ rủi ro cao sẽ quy định biện pháp quản lý trước khi thông quan và sản phẩm, hàng hóa có mức độ rủi ro trung bình, thấp sẽ quy định biện pháp quản lý sau thông quan trước khi lưu thông trên thị trường hoặc cho phép tự công bố hợp quy .

Khả năng gây mất an toàn có thể xảy ra đối với sản phẩm, hàng hóa nhóm 2 được xác định dựa trên một hoặc những yếu tố sau: bản chất hóa học, vật lý, sinh học; kết cấu, nguyên lý hoạt động; quá trình vận chuyển, lưu giữ, bảo quản, sử dụng.

Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy đề nghị làm rõ cơ sở để quy định các tiêu chí xác định hàng hóa Nhóm 2, ngoài tiêu chí "khả năng gây mất an toàn" thì còn những tiêu chí nào trong quản lý chất lượng sản phẩm cần quản lý. Ủy ban này đề nghị bảo đảm hiệu quả, rõ trách nhiệm trong phân công, phân cấp quản lý. Nội dung quy định về sản phẩm hàng hóa Nhóm 2 nên tách thành một điều riêng để làm rõ nội hàm, phương thức quản lý chất lượng sản phẩm.

Ủy ban này cũng đề nghị bổ sung một số chính sách và luật hóa thành các điều luật trong dự thảo Luật như tăng cường ứng dụng khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong quản lý truy xuất nguồn gốc sản phẩm; quản lý chất lượng đối với sản phẩm hàng hóa trọng điểm, chiến lược quốc gia.

Ngoài ra, Cơ quan chủ trì soạn thảo nghiên cứu, sửa đổi quy định về kiểm tra chất lượng sản phẩm nhập khẩu cho phù hợp với tình hình thực tế, bảo đảm thực hiện thống nhất giữa các bộ, ngành, nhất là miễn, giảm kiểm tra để tạo thuận lợi cho hoạt động xuất, nhập khẩu hàng hóa.

6a76d7c1fdeff9fc5a7b40401c435f80

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn. Ảnh: Media Quốc hội

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nói việc chia nhóm sản phẩm hàng hóa theo mức độ rủi ro để quản lý chất lượng là phù hợp. Song, ông cho rằng dự Luật cần xây dựng cơ sở khoa học để phân loại, tránh gây cản trở hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng hóa. Ông Mẫn cũng lưu ý nền tảng quản lý chất lượng phải tạo thuận lợi cho phát triển khoa học công nghệ, trong đó có việc công nhận, thừa nhận lẫn nhau, giảm chi phí xét nghiệm, thủ tục lưu trữ, kho bãi.

"Sửa lần này, ngoài kiểm soát về chất lượng sản phẩm hàng hóa trong nước, đồng thời phải kiểm soát cả hàng hóa từ nước ngoài vào. Vì nhiều mặt hàng sản xuất ở nước ngoài, nhập vào Việt Nam lấy nhãn mác Việt Nam để đưa đi nước khác. Đây là vấn đề đáng lo ngại ở nước ta", ông Mẫn nêu.

Chủ tịch Quốc hội cho rằng nếu bảo vệ tốt chất lượng sản phẩm hàng hóa sẽ đẩy mạnh sản xuất trong nước, giúp người dân tin tưởng, tiêu dùng sản phẩm trong nước. Đồng thời, các quy định này sẽ bảo vệ các nhà sản xuất, tránh sự cạnh tranh không lành mạnh từ các hàng hóa nhập lậu.

Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị đẩy mạnh ứng dụng cách mạng công nghiệp, như công nghệ chuỗi khối Blockchain, Internet vạn vật, trí tuệ nhân tạo, trong quá trình truy xuất nguồn gốc sản phẩm, theo hướng giảm chi phí quản lý và thủ tục hành chính.

Phó chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh cho rằng bên cạnh việc miễn, giảm các thủ tục về quản lý chất lượng, sản phẩm hàng hóa, doanh nghiệp Việt Nam phải tự ý thức nâng cao năng lực cạnh tranh, quy chuẩn, tiêu chuẩn. Hàng hóa Việt Nam không chỉ tiêu thụ trong nước mà cần hướng tới các thị trường tiềm năng khác để phục vụ các mục tiêu kinh tế xã hội đất nước.

Về yêu cầu kiểm tra chất lượng sản phẩm, ông Thanh cho rằng rất cần thiết, nhưng cần có biện pháp để tránh việc tăng chi phí tuân thủ, thời gian thực hiện thủ tục hành chính cho doanh nghiệp. "Quy trình này cần quy định cụ thể để tránh lạm dụng, tạo cơ hội cho tham nhũng, tiêu cực trong công nhận và xác nhận tiêu chuẩn", ông Thanh lưu ý.

Ngược lại, khi chuyển từ cơ chế tiền kiểm sang hậu kiểm, Nhà nước cũng có chế tài phù hợp để ngăn ngừa tình trạng hàng giả, kém chất lượng, hàng nhái hoặc mượn xuất xứ Việt Nam để nhập sang nước thứ ba. "Thặng dư thương mại của nước ta với Mỹ hiện nay rất cao. Nếu để phát hiện ra trường hợp như thế sẽ rất ảnh hưởng đến việc xuất khẩu và tăng trưởng chung", ông Thanh cảnh báo.

Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa sẽ được trình Quốc hội cho ý kiến tại kỳ họp tháng 5 và thông qua vào cuối năm nay.

Sơn Hà

20 Tin Tức Mới Nhất